Балалар және адам құқықтары
Сабақ 4.2.
Біз білетіндей, әрқайсымыз адам құқықтарына иеміз. Жеке тұлға және адам ретінде балалардың да адам құқықтары бар.
Алайда, балалар дамудың ерекше кезеңінде болғандықтан, олардың өсіп келе жатқан қабілеттеріне сәйкес тиісті қорғауды, қамқорлықты қамтамасыз ету және олардың мүмкіндіктерін кеңейту үшін нақты құқықтар қажет. Сондықтан бала құқықтары адам құқықтарының арнайы жиынтығы болып табылады.
Алайда, балалар дамудың ерекше кезеңінде болғандықтан, олардың өсіп келе жатқан қабілеттеріне сәйкес тиісті қорғауды, қамқорлықты қамтамасыз ету және олардың мүмкіндіктерін кеңейту үшін нақты құқықтар қажет. Сондықтан бала құқықтары адам құқықтарының арнайы жиынтығы болып табылады.
Осылайша, бала құқықтарының қағидалары балалар мен жастардың ересектер сияқты жалпы адам құқықтары, сондай-ақ олардың жеке қажеттіліктерін мойындайтын нақты құқықтары бар екенін түсінуден туындайды.
Балалар ата-аналардың меншігі де, ересектер тарапынан дәрменсіз ізгілік алушылар да емес. Олар толыққанды тұлғалар және, тиісінше, адам құқықтарына толығымен ие.
Балалар ата-аналардың меншігі де, ересектер тарапынан дәрменсіз ізгілік алушылар да емес. Олар толыққанды тұлғалар және, тиісінше, адам құқықтарына толығымен ие.
Адам құқықтары тұрғысынан «бала» ұғымы нені білдіреді?
Алдымен бала құқықтары туралы сөйлескен кезде кім туралы сөйлесетінімізді анықтауымыз керек. Бұл топқа кімдер жатады?
Біз бала деп өмірінің алғашқы кезеңдерінде өмір сүріа жатқан адамдарды айтамыз.
Терминнің неғұрлым нақты анықтамасы үшін біз адамның жасы сияқты көрсеткішке сүйенеміз.
Біз бала деп өмірінің алғашқы кезеңдерінде өмір сүріа жатқан адамдарды айтамыз.
Терминнің неғұрлым нақты анықтамасы үшін біз адамның жасы сияқты көрсеткішке сүйенеміз.
Мәселен, БҰҰ-ның Бала құқықтары туралы Конвенциясына (БҚК) сәйкес бала – он сегіз жасқа толмаған кез келген адам.
Көптеген қоғамдарда кішкентай балалар (соның ішінде сәбилер) мен жастар немесе жасөспірімдер арасындағы кейбір айырмашылықтарды мойындау жиі кездеседі. Әдетте, осы бөлінудің негізінде құқық бұзушылықтардың құқықтық салдары, сондай-ақ бала өмірінің басқа аспектілері арасында еңбек пен денсаулық сақтау туралы шешімдер реттеледі.
Көптеген қоғамдарда кішкентай балалар (соның ішінде сәбилер) мен жастар немесе жасөспірімдер арасындағы кейбір айырмашылықтарды мойындау жиі кездеседі. Әдетте, осы бөлінудің негізінде құқық бұзушылықтардың құқықтық салдары, сондай-ақ бала өмірінің басқа аспектілері арасында еңбек пен денсаулық сақтау туралы шешімдер реттеледі.
Бала құқықтары неліктен маңызды?
Біз барлық адамдардың адам құқықтары бар екенін анықтадық, бірақ сендер баланың құқықтарын неге бөлек бөліп, олар бойынша халықаралық шарттарды қабылдау керек деп ойлайтын шығарсыңдар.
Балалардың құқықтарын адам құқықтары бойынша жеке санатқа бөлудің көптеген себептері бар.
Балалардың құқықтарын адам құқықтары бойынша жеке санатқа бөлудің көптеген себептері бар.
Мысалы:
•Балалар – бұл жеке тұлғалар
Балалар ата-аналардың да, мемлекеттің де меншігі емес; олар «болашақ толыққанды адамдар» емес және адамзат қоғамының мүшелері ретінде тең мәртебеге ие.
•Өмірінің басында балалар ересектерге толығымен тәуелді
Балалар ересектерге аяқтарына тік тұру үшін қажет күтім мен тәрбие тұрғысынан сүйенеді. Ең дұрысы, мұндай күтім мен қамқорлықты отбасының ересек мүшелері жүзеге асыруы керек, алайда, балаларға күтім көрсететін негізгі ересектер олардың қажеттіліктерін қанағаттандыра алмайтын жағдайларда, мемлекет негізгі жауапкершілік иесі ретінде баланың мүдделеріне сәйкес балама табуы керек.
•Балалар – бұл жеке тұлғалар
Балалар ата-аналардың да, мемлекеттің де меншігі емес; олар «болашақ толыққанды адамдар» емес және адамзат қоғамының мүшелері ретінде тең мәртебеге ие.
•Өмірінің басында балалар ересектерге толығымен тәуелді
Балалар ересектерге аяқтарына тік тұру үшін қажет күтім мен тәрбие тұрғысынан сүйенеді. Ең дұрысы, мұндай күтім мен қамқорлықты отбасының ересек мүшелері жүзеге асыруы керек, алайда, балаларға күтім көрсететін негізгі ересектер олардың қажеттіліктерін қанағаттандыра алмайтын жағдайларда, мемлекет негізгі жауапкершілік иесі ретінде баланың мүдделеріне сәйкес балама табуы керек.
•Мемлекеттің іс-әрекеті немесе керісінше әрекетсіздігі қоғамдағы кез-келген басқа топқа қарағанда балаларға қатты әсер етеді
Мемлекеттік саясаттың кез-келген саласы – білім беруден бастап денсаулық сақтауға дейін – белгілі бір дәрежеде балаларға әсер етеді. Балалардың мүдделерін ескермейтін қысқа мерзімді саясат қоғамның барлық мүшелерінің болашағына теріс әсер етеді.
•Балалардың пікірлері саяси үдерістерде тыңдалып, ескерілуі керек
Балалар, әдетте, дауыс бермейді және дәстүрлі түрде саяси үдерістерге қатыспайды. Алайда, балалардың пікіріне тиісті көңіл бөлінбейтіндіктен, қазір оларға қатысты және болашақта оларға септігін тигізетін көптеген маңызды мәселелер бойынша балалардың көзқарастары естілмейді.
Мемлекеттік саясаттың кез-келген саласы – білім беруден бастап денсаулық сақтауға дейін – белгілі бір дәрежеде балаларға әсер етеді. Балалардың мүдделерін ескермейтін қысқа мерзімді саясат қоғамның барлық мүшелерінің болашағына теріс әсер етеді.
•Балалардың пікірлері саяси үдерістерде тыңдалып, ескерілуі керек
Балалар, әдетте, дауыс бермейді және дәстүрлі түрде саяси үдерістерге қатыспайды. Алайда, балалардың пікіріне тиісті көңіл бөлінбейтіндіктен, қазір оларға қатысты және болашақта оларға септігін тигізетін көптеген маңызды мәселелер бойынша балалардың көзқарастары естілмейді.
•Қоғамдағы көптеген өзгерістер балаларға пропорционалды емес және жиі теріс әсер етеді
Қоғамдағы өзгерістер, жаһандану, климаттың өзгеруі, цифрландыру, жаппай көші-қон, әлеуметтік қамсыздандыру жүйесінің қысқаруы және басқа да көптеген факторлар балаларға қатты әсер етеді. Бұл өзгерістердің салдары әсіресе қарулы қақтығыстар мен басқа да төтенше жағдайлар кезінде жойқын болуы мүмкін, бұл жайлы біз келесі сабақтарда толығырақ талқылаймыз.
•Балалардың сау дамуы кез-келген қоғамның әл-ауқатының болашағы үшін өте маңызды
Олар әлі де дамып келе жатқандықтан, балалар кедейлікке, денсаулық сақтаудың жеткіліксіздігіне, дұрыс тамақтанбауға, таза ауыз суға қол жетімділіктің болмауына, тұрғын үйдің нашар жағдайына және қоршаған ортаның ластануына ересектерге қарағанда осал. Аурудың, дұрыс тамақтанбаудың және кедейліктің салдары балалардың болашағына, демек, олар өмір сүретін қоғамдардың болашағына қауіп төндіреді.
Қоғамдағы өзгерістер, жаһандану, климаттың өзгеруі, цифрландыру, жаппай көші-қон, әлеуметтік қамсыздандыру жүйесінің қысқаруы және басқа да көптеген факторлар балаларға қатты әсер етеді. Бұл өзгерістердің салдары әсіресе қарулы қақтығыстар мен басқа да төтенше жағдайлар кезінде жойқын болуы мүмкін, бұл жайлы біз келесі сабақтарда толығырақ талқылаймыз.
•Балалардың сау дамуы кез-келген қоғамның әл-ауқатының болашағы үшін өте маңызды
Олар әлі де дамып келе жатқандықтан, балалар кедейлікке, денсаулық сақтаудың жеткіліксіздігіне, дұрыс тамақтанбауға, таза ауыз суға қол жетімділіктің болмауына, тұрғын үйдің нашар жағдайына және қоршаған ортаның ластануына ересектерге қарағанда осал. Аурудың, дұрыс тамақтанбаудың және кедейліктің салдары балалардың болашағына, демек, олар өмір сүретін қоғамдардың болашағына қауіп төндіреді.
•Қоғамның балаларды дамыту үшін қолайлы жағдайлармен қамтамасыз ете алмауының салдары жойқын болуы мүмкін
Әлеуметтік зерттеулердің нәтижелері балалардың ерте тәжірибесі олардың болашақ дамуына айтарлықтай әсер ететінін көрсетеді.
Олардың дамуы барысында олардың кейінгі өмір бойы қоғамға қосқан үлесі (немесе зияны) анықталады.
Әлеуметтік зерттеулердің нәтижелері балалардың ерте тәжірибесі олардың болашақ дамуына айтарлықтай әсер ететінін көрсетеді.
Олардың дамуы барысында олардың кейінгі өмір бойы қоғамға қосқан үлесі (немесе зияны) анықталады.
Енді баланың адам құқықтарының иесі ретіндегі рөлін талқылауға көшейік.
Көптеген уақыт бойы баланың әл-ауқатына патерналистік көзқарас (патронаттық көзқарас) мемлекетке баланың көзқарастарын ескерместен баланың мүдделеріне не сәйкес келетінін өзіндік түрде шешім қабылдауға мүмкіндік берді.
Көптеген уақыт бойы баланың әл-ауқатына патерналистік көзқарас (патронаттық көзқарас) мемлекетке баланың көзқарастарын ескерместен баланың мүдделеріне не сәйкес келетінін өзіндік түрде шешім қабылдауға мүмкіндік берді.
Бала құқық иесі ретінде
•Олардың негізгі қажеттіліктері мен даму қажеттіліктері бар. Бұл екі қажеттілік салауатты өмір салтын қамтамасыз етудің қажетті құралдарына, оның ішінде психологиялық әл-ауқат пен қабілеттердің дамуына қатысты. Негізгі қажеттіліктер мен дамумен байланысты қажеттіліктер, атап айтқанда, өмірге, дене және психикалық тұтастыққа, денсаулыққа, білімге және бос уақытқа құқықтар заңда көрініс тапқан.
•Екінші жағынан, балалардың үшінші қажеттілігі бар – жеке тұлғаны дамыту және өмірін қалыптастыру үшін ең қолайлы ортаға қол жеткізу үшін автономия (дербестік) қажеттілігі.
Осы қажеттіліктерді ескере отырып, «ұлғайып келе жатқан дербестік» идеясы пайда болады, оған сәйкес егер балалар құқық иелері болып саналса, онда ересектер балалардың пікірін тыңдап, оны ескеруі керек. Алайда, баланың шешімі оның жеке басының даму деңгейіне сәйкес түзетілуі керек.
Осыған байланысты бала құқықтары жөніндегі халықаралық құқықта балалардың қажеттіліктің үш түрі бар деп танылады:
Біріккен Ұлттар Ұйымының 1989 жылғы Бала құқықтары туралы Конвенциясы Балалардың құқықтарын сақтау және оларға кепілдік беру жөніндегі мемлекеттің теріс және оң міндеттемелерін белгілейді. БҚК бүгінгі таңда адам құқықтары саласындағы ең кең танылған келісім болып табылады: 196 ел конвенцияны ратификациялады (АҚШ-тан басқа барлық елдер).
Конвенция азаматтық, мәдени, экономикалық, саяси және әлеуметтік құқықтардың барлық спектрін қамтиды. Бұл бізге бала құқықтары бойынша адвокация жүргізуге ғана емес, сонымен қатар балалармен күнделікті қарым-қатынасымызға басшылық ретінде қызмет етуге мүмкіндік беретін ерекше құрал.
18 жасқа дейінгі балалар және жастармен қатар Конвенция ата-аналарды құқық иелері ретінде таниды. Ата-аналардың өз балаларын тәрбиелеуде мемлекеттің көмегіне құқығы бар.
Конвенция азаматтық, мәдени, экономикалық, саяси және әлеуметтік құқықтардың барлық спектрін қамтиды. Бұл бізге бала құқықтары бойынша адвокация жүргізуге ғана емес, сонымен қатар балалармен күнделікті қарым-қатынасымызға басшылық ретінде қызмет етуге мүмкіндік беретін ерекше құрал.
18 жасқа дейінгі балалар және жастармен қатар Конвенция ата-аналарды құқық иелері ретінде таниды. Ата-аналардың өз балаларын тәрбиелеуде мемлекеттің көмегіне құқығы бар.
Конвенцияға сай бала құқықтарының негізгі қағидаттары
Конвенцияның мәтініне сүйене отырып, біз баланың құқықтары келесі қағидаттарды басшылыққа алатындығын көреміз:
•Кемсітпеушілік.
Бұл қағида баланы ғана емес, оның ата-анасын, қамқоршыларын немесе отбасы мүшелерін де қорғауды қамтамасыз етеді. Балалар көбінесе өз отбасыларына тәуелді болғандықтан, БҚК, мысалы, жыныстық немесе гендерлік бағдарға, ата-анасының ұлтына немесе нәсіліне негізделген кемсітушіліктің кез-келген түрінен аулақ болуға тырысады.
•Баланың ең басты мүдделері мақсатында.
Балаларға қатысты барлық іс-әрекеттерде баланың мүдделерін барынша қамтамасыз етуге басымдық берілуге тиіс. Бұл баланың ата-анасының немесе басқа факторлардың мүдделеріне емес, баланың мүдделеріне қатысты шешім қабылдауды қажет етеді. Баланың ең басты мүдделері – бұл көп деңгейлі тұжырымдама, ол баланың мүддесі үшін қандай әрекет жататынын ұйғаруды, сондай-ақ қабылданған шешімнен балаға қандай әсер етуі мүмкін екенін бағалауды қамтиды.
•Кемсітпеушілік.
Бұл қағида баланы ғана емес, оның ата-анасын, қамқоршыларын немесе отбасы мүшелерін де қорғауды қамтамасыз етеді. Балалар көбінесе өз отбасыларына тәуелді болғандықтан, БҚК, мысалы, жыныстық немесе гендерлік бағдарға, ата-анасының ұлтына немесе нәсіліне негізделген кемсітушіліктің кез-келген түрінен аулақ болуға тырысады.
•Баланың ең басты мүдделері мақсатында.
Балаларға қатысты барлық іс-әрекеттерде баланың мүдделерін барынша қамтамасыз етуге басымдық берілуге тиіс. Бұл баланың ата-анасының немесе басқа факторлардың мүдделеріне емес, баланың мүдделеріне қатысты шешім қабылдауды қажет етеді. Баланың ең басты мүдделері – бұл көп деңгейлі тұжырымдама, ол баланың мүддесі үшін қандай әрекет жататынын ұйғаруды, сондай-ақ қабылданған шешімнен балаға қандай әсер етуі мүмкін екенін бағалауды қамтиды.
•Ата-ана жауапкершілігі.
БҚК отбасын балалардың өсуі мен әл-ауқатының табиғи ортасы ретінде таниды. Тиісінше, БҚК қатысушы мемлекеттерді ата-аналардың немесе қамқоршылардың жауапкершілігін, құқықтары мен міндеттерін құрметтеуге, балаларға өз құқықтарын жүзеге асыруда тиісті басшылық пен көмек көрсетуге міндеттейді. Бұдан басқа, БҚК қатысушы мемлекеттерді ата-аналардың екеуі де баланы тәрбиелеу мен дамыту үшін ортақ жауапкершілікті мойнына алуды қамтамасыз етуге міндеттейді. Сондай-ақ, ата-аналар немесе заңды қамқоршылар баланың тәрбиесі мен дамуына негізгі жауапты тарап екенін мойындайды.
Осылайша, БҚК ата-аналардың бірлескен жауапкершілігі қағидатын қолдайды. Өз міндеттерін орындау кезінде ата-аналар немесе қамқоршылар балаларына баланың мүдделеріне бағытталған нұсқаулар мен кеңестермен диалог арқылы және өзінің оң үлгісімен көмектесуі керек.
БҚК отбасын балалардың өсуі мен әл-ауқатының табиғи ортасы ретінде таниды. Тиісінше, БҚК қатысушы мемлекеттерді ата-аналардың немесе қамқоршылардың жауапкершілігін, құқықтары мен міндеттерін құрметтеуге, балаларға өз құқықтарын жүзеге асыруда тиісті басшылық пен көмек көрсетуге міндеттейді. Бұдан басқа, БҚК қатысушы мемлекеттерді ата-аналардың екеуі де баланы тәрбиелеу мен дамыту үшін ортақ жауапкершілікті мойнына алуды қамтамасыз етуге міндеттейді. Сондай-ақ, ата-аналар немесе заңды қамқоршылар баланың тәрбиесі мен дамуына негізгі жауапты тарап екенін мойындайды.
Осылайша, БҚК ата-аналардың бірлескен жауапкершілігі қағидатын қолдайды. Өз міндеттерін орындау кезінде ата-аналар немесе қамқоршылар балаларына баланың мүдделеріне бағытталған нұсқаулар мен кеңестермен диалог арқылы және өзінің оң үлгісімен көмектесуі керек.
Бала құқықтары жөніндегі Комитет конвенцияға және оған факультативтік үш хаттамаға (қарулы жанжалдар, балалар саудасы және балалардың Комитетке жеке шағымдары бойынша) мониторингті жүзеге асырады.
Қосымша хаттамалар – бұл Конвенцияны толықтыратын және бөлек бекітілуі керек қосымша құқықтық механизмдер. Мемлекеттер Комитетке әр бес жыл сайын баяндамалар ұсынуы керек.
ЮНИСЕФ, азаматтық қоғам ұйымдары және балалардың өздері Комитетке Конвенцияны мемлекеттердің қалай жүзеге асыратынын жақсы бағалауға көмектесетін қосымша ақпарат бере алады.
Қосымша хаттамалар – бұл Конвенцияны толықтыратын және бөлек бекітілуі керек қосымша құқықтық механизмдер. Мемлекеттер Комитетке әр бес жыл сайын баяндамалар ұсынуы керек.
ЮНИСЕФ, азаматтық қоғам ұйымдары және балалардың өздері Комитетке Конвенцияны мемлекеттердің қалай жүзеге асыратынын жақсы бағалауға көмектесетін қосымша ақпарат бере алады.
Бала құқықтары жөніндегі комитет
ЮНИСЕФ – бүкіл әлем бойынша балалардың құқықтарын қорғауға жәрдемдесуге уәкілетті БҰҰ ұйымы. ЮНИСЕФ миссиясына сай, ұйым «конвенцияны басшылыққа алады және бала құқықтарын балалармен қарым-қатынас бойынша өзгермейтін этикалық қағидаттар мен халықаралық стандарттар ретінде бекітуге ұмтылады».
ЮНИСЕФ
Біз адам құқықтары контексіндегі баланың дербестігі тақырыбын қозғадық. Алайда, баланың дербестігін талқылаумен қатар, біз сот төрелігі жүйесі аясында балалардың қай жастан бастап өз әрекеттері үшін жауапты деп танылуы керек деген мәселеге тап боламыз.
Егер ең төменгі жас тым жоғары болса, онда Заңның кеңінен бұзылу қаупі бар; алайда, егер ең төменгі жас тым төмен болса, онда заң сәйкессіз қатаң болуы мүмкін және баланың одан әрі дамуына әсер етуі мүмкін.
Этикалық және құқықтық дилеммалар
Сонымен бірге, баланың қылмыстық жауаптылығы туралы кез-келген шешім оның өсіп келе жатқан дербестігін ескеруі керек. Біз балалар (әсіресе жасөспірімдер) өз әрекеттерінің салдарын ұтымды түсіне алатындығын мойындасақ та, бұл оларды моральдық тұрғыдан толығымен дербес деп санау керек дегенді білдірмейді. Бұл туралы халықаралық құқықта не айтылған екен?
БҰҰ-ның Бала құқықтары туралы конвенциясы мемлекеттерден қылмыстық әрекеттері үшін айыпты немесе сотталған балаларға қатысты заңдар мен рәсімдер қабылдауды, сондай-ақ балалар қылмыстық жауаптылыққа тартылмауға тиіс болатын ең төменгі жасты белгілеуді талап етеді.
БҰҰ-ның Бала құқықтары туралы конвенциясы мемлекеттерден қылмыстық әрекеттері үшін айыпты немесе сотталған балаларға қатысты заңдар мен рәсімдер қабылдауды, сондай-ақ балалар қылмыстық жауаптылыққа тартылмауға тиіс болатын ең төменгі жасты белгілеуді талап етеді.
«Пекин ережелері» кәмелетке толмағандарды қылмыстық жауапкершілікке тартудың ең төменгі жасы тым төмен болмауы керек екенін көрсетеді.
Сонымен бірге, Біріккен Ұлттар Ұйымының Бала құқықтары жөніндегі комитеті мемлекеттерді 12 жасқа дейінгі жасты белгілемеуге шақырады және қажет болған жағдайда 14 жастан 16 жасқа дейінгі жасты белгілеуді ұсынады.
Сонымен бірге, Біріккен Ұлттар Ұйымының Бала құқықтары жөніндегі комитеті мемлекеттерді 12 жасқа дейінгі жасты белгілемеуге шақырады және қажет болған жағдайда 14 жастан 16 жасқа дейінгі жасты белгілеуді ұсынады.
Өкінішке орай, көптеген елдерде бала құқықтары туралы көптеген түсініспеушіліктер мен мифтер бар, олар қиын саяси жағдайға байланысты, адам құқықтары «батыстық» тұжырымдама және бала құқықтары балаларды тым жекешіл болуға және өз отбасыларына немесе айналасындағыларды ескермей әрқашан «өздері қалаған нәрсені болмай алуға» шақырады деген сияқты көзқарастарға байланысты күшейе түседі.
Шындығында, жоғарыда айтқанымыздай, Бала құқықтары туралы конвенцияда ата-аналар да құқық иелері болып табылады. Конвенцияда ата-аналардың, қамқоршылардың, отбасылардың және кең қауымдастықтардың үлкен рөлі мәдени әртүрлілікті құрметтеудің маңыздылығымен қатар көрсетілген.
Шындығында, жоғарыда айтқанымыздай, Бала құқықтары туралы конвенцияда ата-аналар да құқық иелері болып табылады. Конвенцияда ата-аналардың, қамқоршылардың, отбасылардың және кең қауымдастықтардың үлкен рөлі мәдени әртүрлілікті құрметтеудің маңыздылығымен қатар көрсетілген.
Соңғы сөз ретінде…
Мақсаты – бірлескен күш-жігермен бүкіл әлемдегі барлық балаларға жақсы жағдай жасау.
Әлемнің барлық мәдениеттері мен халықтары балаларына тек жақсыны қалайды. «Мәдениет» үнемі өзгеріп отырады және біз баланың құқықтарын басымдыққа ала отырып, оның дамуына жақсы нәтижелерге қол жеткізу үшін өз үлесімізді қоса аламыз.
Әлемнің барлық мәдениеттері мен халықтары балаларына тек жақсыны қалайды. «Мәдениет» үнемі өзгеріп отырады және біз баланың құқықтарын басымдыққа ала отырып, оның дамуына жақсы нәтижелерге қол жеткізу үшін өз үлесімізді қоса аламыз.
Қолданылған әдебиет:
• UNICEF. Child rights and why they ma er.
• UN General Assembly Resolution 40/33 of 29 November 1985. United Nations Standard Minimum Rules for the Administration of Juvenile Justice ("Beijing Rules").
• UN Fact Sheets on Youth: Fact Sheet on Juvenile Justice.
• UN General Assembly Resolution 40/33 of 29 November 1985. United Nations Standard Minimum Rules for the Administration of Juvenile Justice ("Beijing Rules").
• UN Fact Sheets on Youth: Fact Sheet on Juvenile Justice.